|
Leszek Czarny (1241 - 1288)
Urodzony w 1241 r., syn Kazimierza Konradowica, księcia Kujaw i ziemi łęczycko-sieradzkiej, oraz Konstancji, córki Henryka Pobożnego (zm. 1257 r.). Prawdopodobnie ok. 1260 r. Leszek znalazł się w obozie przeciwników ojca, wraz ze swym wujem, Siemowitem mazowieckim, księciem wielkopolskim Bolesławem Pobożnym i dziedzicem Krakowa, Bolesławem Wstydliwym. Kiedy Kazimierz walczył z Bolesławem Pobożnym o Ląd, a z Bolesławem Wstydliwym o Lelów, synowie jego wszczęli bunt i opanowali południowe obszary jego ziem. Leszek został udzielnym księciem dzielnicy sieradzkiej i związał się z Bolesławem Wstydliwym, który w 1265 r. miał go usynowić i ożenić z księżniczką ruską Gryfiną, siostrzenicą jego żony Kingi. W polityce zagranicznej Leszek pozostawał wierny prowęgierskiemu i antyczeskiemu kierunkowi Bolesława Wstydliwego, był także jego sojusznikiem w walce z książętami śląskimi. Natomiast jego żona, Gryfina, związała się z Czechami. W 1271 r. doszło do zerwania małżeństwa, a otwarty konflikt między małżonkami trwał do 1275 r. Księżna oskarżyła Leszka o impotencję (faktycznie leczył się on u jednego z najznakomitszych medyków owych czasów, Mikołaja z Krakowa). Dopiero pośrednictwo Bolesława Wstydliwego doprowadziło do pojednania. W 1279 r. Bolesław zmarł bezpotomnie i zgodnie z jego wolą Leszek zasiadł na tronie krakowskim. W 1280 r. wojska Leszka pokonały pod Goślicami złożone z Tatarów i Jaćwingów oddziały księcia halickiego, Lwa, dwa lata później udało mu się odeprzeć najazd Jaćwingów, a w trzy lata później - Litwinów. Na przełomie 1287 i 1288 r. wycofał się on przed najazdem tatarskim na Węgry. W latach 1280-1281 Leszek wszedł w ostry konflikt z biskupem Pawłem z Przemankowa, kwestionując niektóre nadania na rzecz Kościoła, poczynione przez jego poprzednika, Bolesława Wstydliwego. Biskup został uwięziony, co wywołało interwencję papieską, po której hierarchę uwolniono i miał on dostać spore odszkodowania. W 1285 r. przeciwko Leszkowi wystąpili zbrojnie możni (rody Starżów i Toporczyków), powołując na tron krakowski księcia mazowieckiego, Konrada II. Leszek ponownie uszedł na Węgry, gdzie zgromadził posiłki, dzięki którym pokonał pod Bogucicami Konrada i jego zwolenników. 30 września 1288 r. umarł bezpotomnie w Krakowie, być może z powodu zarazy, wyznaczywszy na swego następcę księcia wrocławskiego, Henryka IV Probusa. Został pochowany w kościele dominikanów w Krakowie. Podczas rządów w ziemi sieradzkiej zakładał miasta na prawie niemieckim i wspomagał rozwój wsi kolonizacyjnych. Uzyskawszy tron krakowski sprzyjał tamtejszemu mieszczaństwu, nadawał przywileje sądowe i gospodarcze dla Krakowa, Sandomierza i Buska, a także budował mury obronne. Pochowany w kościele dominikanów w Krakowie.
|