Przemysł II (1257 - 1296)

Urodzony 14 X 1257 r., zmarł 8 II 1296 r.; jedyny syn księcia wielkopolskiego Przemysła I i Elżbiety śląskiej, na świat przyszedł cztery miesiące po śmierci ojca. Wychowywał się pod opieką matki, a po jej śmierci w 1265 r. na dworze swego stryja Bolesława Pobożnego. Doprowadził on w 1273 r. do poślubienia przez Przemysła córki księcia meklemburskiego Henryka I Pielgrzyma - Ludgardy. W tym roku uciekł on od stryja i zawarł przymierze z Henrykiem IV Probusem, przewidujące wzajemne niesienie sobie pomocy. W 1277 r. zorganizował on wspólnie z Henrykiem I Głogowskim zakończoną niepomyślnie wyprawę, mającą na celu uwolnienie Probusa, uwięzionego przez Bolesława Rogatkę. Po bezpotomnej śmierci Bolesława Pobożnego w 1279 r. Przemysł stał się panem całej Wielkopolski. W 1281 r. Przemysł został podstępnie uwięziony na zjeździe w Sądowlu przez swego dawnego sprzymierzeńca Henryka IV Probusa, który wymusił na nim zrzeczenie się kasztelanii rudzkiej. W 1282 r. książę pomorski Mściwoj II wystawił w Kępnie dokument, na mocy którego uznawał się on lennikiem Przemysła. Na przełomie 1283 i 1284 r. Przemysł odzyskał kasztelanię rudzką, ale zaraz potem ją utracił, by odzyskać ponownie w 1287 i 1288 r. W 1285 r. poślubił on per procuram córkę zdetronizowanego króla Szwecji Waldemara - Ryksę (Ludgrada zmarła w tajemniczych okolicznościach dwa lata wcześniej). Henryk IV Probus w testamencie sporządzonym przed swoją śmiercią w 1290 r. zapisał Przemysłowi Małopolskę, którą z kolei przejął po śmierci Leszka Czarnego w 1288 r. Przy sporym zaangażowaniu arcybiskupa Jakuba Świnki powstała na początku 1293 r. koalicja złożona z Przemysła, Władysława Łokietka i jego brata Kazimierza, księcia łęczyckiego, zwrócona przeciw Wacławowi II czeskiemu, pretendującemu do tronu krakowskiego. W końcu 1294 r. po bezpotomnej śmierci Mściwoja II Przemysł objął bezpośrednie rządy nad Pomorzem. W 1295 r. papież Bonifacy VIII wyraził zgodę na koronację Przemysła, która odbyła się w tym roku 26 VI. Po uroczystościach koronacyjnych Przemysł wyruszył na objazd Pomorza, potwierdzając wówczas szereg przywilejów wystawionych przez książąt pomorskich dla klasztorów i możnowładztwa dzielnicy. Na początku 1296 r. ludzie nasłani przez margrabiów brandenburskich usiłowali porwać Przemysła przebywającego wtedy w Rogoźnie. Wywiązała się przy tym walka, podczas której Przemysł odniósł rany. Porywacze dobili go, gdyż nie mogli go zabrać z sobą. Zwłoki Przemysła przewieziono do Poznania, gdzie pochowano je uroczyście w tamtejszej katedrze.

Przemysl II (1257-1296), the prince of Poznan, he followed in the footsteps of many of his predecessors in efforts to reunify the Polish state. In 1290, he conducted a treaty with the dying prince of Cracow, Henry Probus, who had tried to get the crown from the pope. Under this treaty, he took over the Cracow province, but was defeated by Wenceslas II of Bohemia. He therefore concentrated his efforts on Great Poland, and was supported by an outstanding politician, the archbishop of Gniezno, Jakub Swinka. In 1294, Przemysl incorporated Gdansk Pomerania, and in 1295 had himself crowned king of Poland in the former Polish capital, Gniezno. This first coronation after almost 200 years had a considerable significance for the unification of the Polish state. A year later Przemysl was murdered, probably by hostile agents of the March of Brandenburg.