Ulgi na przejazdy kolejowe i w komunikacji
autobusowej PKS
Uwaga! Ulgi na przejazdy pociągami PKP obowiązują wyłącznie w drugiej klasie.
Chcąc skorzystać z przejazdów w klasie pierwszej należy pokryć różnicę między
ceną biletu pierwszej a drugiej klasy. Ulga nie obowiązuje na tzw. miejscówki i
miejsca sypialne- należy je kupić dla siebie i przewodnika. Niewidomi ze
znacznym stopniem niepełnosprawności mają prawo do:
a) 49% ulgi przy zakupie biletu na pociągi osobowe i zwykłe autobusy PKS - płacą
51% ceny biletu,
b) 37% ulgi w przejazdach pozostałymi pociągami i autobusami PKS - płacą 63%
ceny biletu.
Niewidomi z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mają prawo do 37% ulgi w
przejazdach autobusami PKS i pociągami - płacą 63% ceny biletu. Uwaga! Przy
zakupie biletów miesięcznych z ulg korzystają tylko słabo widzący z umiarkowanym
stopniem niepełnosprawności. Niewidomym ze znacznym stopniem niepełnosprawności
ulgi wówczas nie przysługują. Niewidomi korzystają z 95% zniżki przy zakupie
biletu dla swego przewodnika lub psa przewodnika przy przejazdach autobusami
PKS i pociągami. Płacą, więc 5% ceny biletu. Uwaga! Zniżka ta nie przysługuje
przy zakupie biletów miesięcznych. Przewodnik osoby niewidomej musi mieć
ukończone 13 lat. Dzieci i młodzież ucząca się do 26 roku życia korzysta z 78%
ulgi przy zakupie biletów na wszystkie pociągi PKP i autobusy PKS. Ulga ta
obowiązuje przy przejazdach: z i do przedszkola, szkoły, szkoły wyższej,
placówki opiekuńczo-wychowawczej, placówki oświatowo-wychowawczej, specjalnego
ośrodka wychowawczego, ośrodka umożliwiającego dzieciom i młodzieży spełnianie
obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, ośrodka rehabilitacyjno-wychowawczego,
domu pomocy społecznej, ośrodka wsparcia, zakładu opieki zdrowotnej, poradni
psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, a także na turnus
rehabilitacyjny. Ulga 78% przysługuje również opiekunowi odwożącemu dziecko do
wyżej wymienionych placówek oraz w drodze powrotnej. Dziecko do 4 lat, które nie
zajmuje oddzielnego miejsca, może być przewożone bezpłatnie, ale w przypadku
PKS, kasie należy pobrać bezpłatny bilet.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych
przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. nr 54, póz. 254 z
późniejszymi zmianami, w brzmieniu ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. - Dz. U. nr
175 z 2002 r. póz. 1440.).
Ulgi w zakupie biletów przy przejazdach poza granicami kraju
W przejazdach poza granicami Polski można korzystać z bezpłatnego biletu dla
przewodnika. W tym celu należy zaopatrzyć się w specjalną wkładkę do legitymacji
PZN, która powinna być dostępna w siedzibach okręgów. Na bilecie dla przewodnika
należy wpisać numer legitymacji, imię i nazwisko osoby niewidomej, a także słowo
„przewodnik" w odpowiednim języku. Bilet należy kupić w Polsce w obie strony.
Osobie niewidomej nie przysługuje ulga. PKP jest stroną wielostronnej umowy
międzynarodowej. Z tego uprawnienia można korzystać tylko na terenie krajów,
które są sygnatariuszami tej umowy. Są to:
Towarzystwo Żeglugowe A D N
Bułgarskie Koleje Państwowe BDZ
Koleje Alp Berneńskich
Koleje Pasażerskie Wielkiej Brytanii GBPR
Koleje Czeskie CD
Szwajcarskie Koleje Związkowe CFF/SBB1
Narodowe Towarzystwo Kolei Luksemburskich CFL
Narodowe Towarzystwo Kolei Rumuńskich CFR
Koleje Greckie CH
Towarzystwo Transportowe Republiki Irlandii CIĘ
Koleje Niemieckie DB
Duńskie Koleje Państwowe DSB
Włoskie Koleje Państwowe FS
Towarzystwo Żeglugowe H M L
Koleje Chorwackie HZ
Koleje Jugosłowiańskie JZ
Węgierskie Koleje Państwowe MAV
Koleje Irlandii Północnej N l R
Koleje Holenderskie NS
Koleje Austriackie OeBB2
Polskie Koleje Państwowe PKP
Koleje Hiszpańskie RENFE
Towarzystwo Żeglugowe Sealink SNAT
Towarzystwo Żeglugowe Sealink Stena Lines
Narodowe Towarzystwo Kolei Belgijskich SNCB
Narodowe Towarzystwo Kolei Francuskich SNCF
Towarzystwo Żeglugowe Stena Linę Hook Van Holand - Harwich STL
Koleje Słoweńskie SZ
Koleje Słowackie ZSR
Tak, więc, przy przejazdach na zachód, południe i północ Europy (komunikacja
CIV) -przewodnicy niewidomych podróżują bezpłatnie. Natomiast przy przejazdach
na wschód Europy osobom niewidomym i ich przewodnikom nie przysługują żadne
ulgi.
Ulgi obowiązujące w niektórych miastach w komunikacji
miejskiej.
Niemal we wszystkich większych miastach na terenie Polski
niewidomi w stopniu znacznym i umiarkowanym razem z przewodnikami korzystają z
bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej. Wystarczy okazać
legitymację PZN. Od tej zasady jest wiele lokalnych odstępstw. Nie sposób
wymienić wszystkich miast, w których władze lokalne zdecydowały inaczej.
Województwo Dolnośląskie
Na terenie Dzierżoniowa i Bielawy niewidomi muszą uzyskać tzw. bilety darmowego
przejazdu.
Województwo Lubelskie
W Lublinie niewidomi w stopniu znacznym wraz z przewodnikami jeżdżą bezpłatnie.
Niewidomi w stopniu umiarkowanym kupują bilety ulgowe - 50% zniżki i nie mają
ulgi dla przewodników.
W Zamościu z bezpłatnych przejazdów korzystają tylko niewidomi w stopniu
znacznym. Niewidomi w stopniu umiarkowanym nie mają żadnych ulg.
Województwo Łódzkie
Na terenie całego województwa niewidomi w stopniu znacznym i umiarkowanym (za
okazaniem legitymacji PZN) podróżują bezpłatnie środkami komunikacji miejskiej.
Wyjątek stanowi Radomsko, w którym uprawnienia takie przysługują tylko
niewidomym mieszkańcom tego miasta.
Województwo Małopolskie
Jest tu chyba najwięcej odstępstw od zasad stosowanych na terenie Polski. W
Krakowie niewidomi w stopniu znacznym i umiarkowanym korzystają z bezpłatnych
przejazdów komunikacją miejską na podstawie biletów rocznych wydawanych przez M
P K.
W Bochni i Olkuszu-niewidomy w stopniu znacznym nie płaci za bilet, ale
przewodnik płaci 50% ceny. Niewidomy w stopniu umiarkowanym korzysta z ulgi
tylko wówczas, gdy jest mieszkańcem tego miasta.
Województwo Podlaskie
W Białymstoku bezpłatne przejazdy mają niewidomi w stopniu znacznym i ich
przewodnicy. Niewidomi w stopniu umiarkowanym płaca za bilety 50% ceny.
Województwo Pomorskie
W Trójmieście z prawa do bezpłatnych przejazdów korzystają niewidomi w stopniu
znacznym i umiarkowanym wraz z przewodnikami. W niektórych miastach np. w
Malborku prawo to przysługuje po okazaniu legitymacji osoby niepełnosprawnej
wydanej przez starostę lub prezydenta miasta. W Słupsku trzeba wyrobić kartę
darmowego przejazdu. W Kwidzynie nie przysługują żadne ulgi.
Województwo Warmińsko-Mazurskie
Przysługują uprawnienia takie, jak w całym kraju. W miejskiej komunikacji
prywatnej natomiast stosowane są ulgi dla niepełnosprawnych w wysokości 50%.
Województwo Wielkopolskie
W zasadzie obowiązują ulgi jak w większości miast, ale w niektórych przewodnicy
niewidomych w stopniu umiarkowanym nie korzystają z bezpłatnych przejazdów.
Dodać należy, że na terenie wielu miast Polski nie ma komunikacji miejskiej
finansowanej przez samorządy, a przewoźnicy prywatni nie stosują ulg. Tak jest,
np. w Zakopanem, w Rabce i wielu innych miejscowościach.
Są też przypadki wprowadzania innych opłat ulgowych, np. w Brzesku niewidomy i
jego przewodnik płacą za bilety po 20 groszy.
W Zambrowie niewidomy w stopniu znacznym i umiarkowanym kupuje bilet z 50 proc.
zniżką, a przewodnik nie korzysta z żadnych ulg.
Tak, więc warto sprawdzić, jakie zasady obowiązują na terenie miejscowości, w
której się znajdziemy. Jeżeli tego nie zrobimy, możemy mieć nieprzyjemności.
Ulgi telekomunikacyjne
Na skutek prywatyzacji i komercjalizacji rynku telekomunikacyjnego, nastąpiły
zmiany w ulgach dla osób niewidomych. Obecnie nie ma ustawowego obowiązku
udzielania takich ulg, ale większość firm przygotowała wewnętrzne przepisy,
dzięki którym nadal można korzystać ze zniżek. W wymienionych poniżej firmach
obowiązują zbliżone warunki udzielania ulg, a mianowicie:
- przysługują one tylko osobom z orzeczeniem znacznego stopnia
niepełnosprawności lub całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej
egzystencji,
- ulga obejmuje 50% zniżki na aktywację lub instalację telefonu i 50% zniżki w
opłacie abonamentu,
- z ulgi mogą skorzystać także prawni opiekunowie osób niepełnosprawnych,
- jedna osoba może skorzystać z ulgi tylko u jednego operatora (wymagane jest
oświadczenie),
- orzeczenie musi być wystawione na czas nieokreślony i zawierać informację, że
niepełnosprawność jest spowodowana dysfunkcją narządu wzroku.
Wymienione ulgi oferują:
- Telekomunikacja Polska S.A.,
- Polkomtel S.A. (Plus GSM),
- PTK Centertel sp. z o.o. (Idea),
- Telefonia Dialog S.A.
W przypadku firmy Centertel zniżka przyznawana jest na czas trwania umowy, a
następnie przy jej przedłużeniu trzeba ponownie przedstawić odpowiednie
dokumenty. Ulga nie jest przyznawana na pakiet domowy.
W Polskiej Telefonii Cyfrowej sp. z o.o. (Era) obecnie nie ma ulg dla osób
niewidomych. Jeśli jednak ktoś już skorzystał z takiej zniżki i kontynuuje
umowę, to firma pozostawia warunki bez zmian. Polkomtel S.A. oferuje dodatkowe
usługi przydatne niewidomym, np. odczytywanie poczty elektronicznej przez
telefon za pośrednictwem syntezatora mowy.
Telefonia Dialog S.A. nie przyznaje ulgi dla opiekuna osoby niepełnosprawnej,
zaś zniżka ma formę promocji, która trwa do 31 grudnia 2004 r. Nie ma ulgi na
przyłączenie, ale obowiązuje 50% zniżki na abonament.
Opracowano na podstawie materiałów nadesłanych przez firmy telekomunikacyjne.
Ulgi w opłacie abonamentu radiowo-telewizyjnego
Osoby niewidome i słabo widzące, których ostrość wzroku nie przekracza 15% są
zwolnione z obowiązku opłacania abonamentu radiowo-telewizyjnego. Aby móc
skorzystać z tego uprawnienia muszą wylegitymować się jednym z następujących
dokumentów:
1) legitymacją Polskiego Związku Niewidomych lub Związku Ociemniałych Żołnierzy
Rzeczypospolitej Polskiej,
2) orzeczeniem właściwego organu orzekającego o zaliczeniu do znacznego lub
umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z tytułu uszkodzeń narządu wzroku,
3) orzeczeniem właściwego organu orzekającego, stwierdzającego uszkodzenie
narządu wzroku (ostrość wzroku nie przekracza 15%),
4) zaświadczeniem wystawionym przez zakład opieki zdrowotnej.
Podstawa prawna: Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i
Telewizji z dnia 27 czerwca 1996 r. w sprawie opłat abonamentowych za używanie
odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych (Dz.U. Nr 82, póz. 383 z
późniejszymi zmianami)
Ulgi pocztowe
Od 24 sierpnia 2003 r. weszły w życie korzystniejsze uregulowania dotyczące
przesyłania listów, książek, czasopism itp. w zapisie dostępnym dla
niewidomych. Przesyłki te, na zasadach niżej określonych, mogą być przesyłane
bezpłatnie. Zwolnione z opłat są przesyłki książek drukowanych alfabetem
Braiłle'a i „książek mówionych" oraz innej korespondencji pomiędzy niewidomym i
np. PZN-em lub inną organizacją działającą na rzecz niewidomych. Zwolnienie
dotyczy jednak tylko przesyłek zwykłych nie rejestrowanych. Przesyłki
rejestrowane, np., polecone, podlegają dodatkowej opłacie. Listy prywatne
niewidomych są zwolnione od opłaty pocztowej, o ile są napisane pismem wypukłym
/pismem Braille'a/. Listę bibliotek, organizacji osób niewidomych lub
ociemniałych oraz organizacji działających na rzecz niewidomych w formie
rozporządzenia ogłasza Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w
porozumieniu z innymi ministrami „kierując się zasadą zapewnienia jak
najszerszego i równoprawnego dostępu osób niewidomych i ociemniałych do dóbr
kultury."
Ustawowe zapisy powyższych zwolnień
Według ustawy Prawo pocztowe: Przez przesyłkę dla ociemniałych rozumie się
„przesyłkę o masie do 7000 g, zawierającą korespondencję lub druki, w których
informacja jest utrwalona pismem wypukłym lub na innym nośniku dostępnym do
odczytu przez niewidomych lub ociemniałych, nadaną w sposób umożliwiający
sprawdzenie zawartości."
Zgodnie z ustawą Prawo pocztowe zwolnione z opłat są przesyłki dla ociemniałych
nadane przez:
1/ osobę legitymującą się orzeczeniem właściwego organu orzekającego o znacznym
lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z tytułu uszkodzenia narządu wzroku,
zwaną dalej „osobą niewidomą lub ociemniałą", i adresowane do biblioteki lub
organizacji osób niewidomych lub ociemniałych bądź do organizacji, których celem
statutowym jest działanie na rzecz osób niewidomych lub ociemniałych;
2/ bibliotekę, organizację osób niewidomych lub ociemniałych bądź organizacje,
których celem statutowym jest działanie na rzecz osób niewidomych lub
ociemniałych, i adresowane do osoby niewidomej lub ociemniałej;
3/ osobę niewidomą lub ociemniałą bądź skierowane do tej osoby zawierające
wyłącznie informacje utrwalone pismem wypukłym.
Zwolnienie dotyczy „opłaty pocztowej za przyjęcie, przemieszczenie i doręczenie
przesyłki niebędącej przesyłką najszybszej kategorii, tego rodzaju i tej samej
masy ustalonej w obowiązującym cenniku powszechnych usług pocztowych operatora
publicznego /.../. Zwolnienie to nie obejmuje opłaty za potwierdzenie odbioru
przesyłki rejestrowanej."
Podstawę prawną zwolnień stanowi ustawa z dnia 12 czerwca 2003 r. - Prawo
pocztowe /Dz. U. nr 130, póz. 1188/.