Leszek Biały (ok. 1184 - 1227)
Urodzony ok. 1184 r., zmarł 23 XI 1227 r; trzeci syn Kazimierza Sprawiedliwego i księżniczki znojemskiej Heleny. Po śmierci Mieszka Starego w 1202 r. objął władzę książęcą na tronie krakowskim, gdzie panował z niewielką przerwą aż do swej śmierci. Po śmierci Romana Halickiego w 1205 r. zaangażowany w rozgrywki o tron halicki; uzyskał wpływ na księstwo włodzimierskie. W 1214 r. zawarto traktat polsko-węgierski, w myśl którego księstwo halickie miało stać się samodzielnym królestwem z węgierskim królewiczem Kolomanem i córką Leszka Salomeą na tronie, co osiągnięto w 1219 r. Kościół popierał rządy Leszka, a ten w 1207 r. wyraził zgodę na pierwszy kanoniczny wybór biskupa, którym został słynny kronikarz Wincenty Kadłubek. W zamian za to papież Innocenty III przesłał bullę protekcyjną, uznającą Leszka za prawowitego księcia krakowskiego. Ten sam papież wydał jednak także bullę nakazującą polskim książętom przestrzeganie zasady senioratu, co podważało legalność rządów Leszka w Krakowie. W lipcu 1210 r. odbył się w Borzykowej synod połączony ze zjazdem książąt z udziałem Leszka, gdzie wystawiono wielki przywilej immunitetowy dla Kościoła. W 1215 r. w Wolborzu książęta pod przewodnictwem Leszka nadali Kościołowi drugi ważny immunitet. W 1218 r. w Sądowlu Leszek Biały spotkał się z Henrykiem Brodatym i Władysławem Laskonogim i ustalono, że władza nad Małopolską i Wielkopolską przejdzie na Leszka albo Laskonogiego, w zależności od tego, kto przeżyje drugiego, wszyscy trzej ponadto postanowili podjąć chrystianizację Prus. Leszek i Henryk zobowiązali się także do udziału w krucjacie, ale nie wypełnili tego (Leszek tłumaczył się tym, że w Ziemi Świętej nie ma piwa). W 1225 r. wrogi Leszkowi ród Gryfitów zaprosił na tron krakowski Henryka Brodatego, ten jednak najechał wtedy Ziemię Lubuską. Leszek został zamordowany w 1227 r. podczas zjazdu książąt w Gąsawie przez siepaczy księcia pomorskiego Światopełka. Miejsce pochówku Leszka Białego to katedra krakowska.
|
 |
