|
Wacław II (1271 - 1305)
Urodzony 14 X 1257 r., zmarł 8 II 1296 r.; jedyny syn księcia wielkopolskiego Przemysła I i Elżbiety Śląskiej, na świat przyszedł cztery miesiące po śmierci ojca. Wychowywał się pod opieką matki, a po jej śmierci w 1265 r. na dworze swego stryja Bolesława Pobożnego. Doprowadził on w 1273 r. do poślubienia przez Przemysła córki księcia meklemburskiego Henryka I Pielgrzyma - Ludgardy. W tym roku uciekł on od stryja i zawarł przymierze z Henrykiem IV Probusem, przewidujące wzajemne niesienie sobie pomocy. W 1277 r. zorganizował on wspólnie z Henrykiem I Głogowskim zakończoną niepomyślnie wyprawę, mającą na celu uwolnienie Probusa, uwięzionego przez Bolesława Rogatkę. Po bezpotomnej śmierci Bolesława Pobożnego w 1279 r. Przemysł stał się panem całej Wielkopolski. W 1281 r. Przemysł został podstępnie uwięziony na zjeździe w Sądowlu przez swego dawnego sprzymierzeńca Henryka IV Probusa, który wymusił na nim zrzeczenie się kasztelanii rudzkiej. W 1282 r. książę pomorski Mściwoj II wystawił w Kępnie dokument, na mocy którego uznawał się on lennikiem Przemysła. Na przełomie 1283 i 1284 r. Przemysł odzyskał kasztelanię rudzką, ale zaraz potem ją utracił, by odzyskać ponownie w 1287 i 1288 r. W 1285 r. poślubił on per procuram córkę zdetronizowanego króla Szwecji Waldemara - Ryksę (Ludgrada zmarła w tajemniczych okolicznościach dwa lata wcześniej). Henryk IV Probus w testamencie sporządzonym przed swoją śmiercią w 1290 r. zapisał Przemysłowi Małopolskę, którą z kolei przejął po śmierci Leszka Czarnego w 1288 r. Przy sporym zaangażowaniu arcybiskupa Jakuba Świnki powstała na początku 1293 r. koalicja złożona z Przemysła, Władysława Łokietka i jego brata Kazimierza, księcia łęczyckiego, zwrócona przeciw Wacławowi II czeskiemu, pretendującemu do tronu krakowskiego. W końcu 1294 r. po bezpotomnej śmierci Mściwoja II Przemysł objął bezpośrednie rządy nad Pomorzem. W 1295 r. papież Bonifacy VIII wyraził zgodę na koronację Przemysła, która odbyła się w tym roku 26 VI. Po uroczystościach koronacyjnych Przemysł wyruszył na objazd Pomorza, potwierdzając wówczas szereg przywilejów wystawionych przez książąt pomorskich dla klasztorów i możnowładztwa dzielnicy. Na początku 1296 r. ludzie nasłani przez margrabiów brandenburskich usiłowali porwać Przemysła przebywającego wtedy w Rogoźnie. Wywiązała się przy tym walka, podczas której Przemysł odniósł rany. Porywacze dobili go, gdyż nie mogli go zabrać z sobą. Zwłoki Przemysła przewieziono do Poznania, gdzie pochowano je uroczyście w tamtejszej katedrze.
Urodzony 17 IX 1271 r., zmarł 21 VI 1305 r.; od 1278 r. król czeski, od 1291 r. książę krakowski, od 1300 r. król polski; syn Przemysła Ottokara II. W 1289 r. zhołdował księstwo bytomskie, a w 1291 r. cieszyńskie i opolskie. Powołując się na zapis swej ciotki Gryfiny, wdowy po Leszku Czarnym, wystąpił także z pretensjami do Krakowa, który udało mu się jeszcze w tym samym roku opanować. W 1292 r. wyparł Władysława Łokietka z Sandomierza i zmusił go do złożenia hołdu z ziemi sieradzkiej, brzeskiej i łęczyckiej. Po wygnaniu Łokietka z kraju zajął w 1300 r. Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie, a w Gnieźnie koronował się na króla Polski. Rok później przejął opiekę nad małoletnimi książętami legnicko-wrocławskimi, uzyskując wpływy na Śląsku, a w 1303 r. poślubił córkę Przemysła II, Ryksę Elżbietę, tworząc w ten sposób podstawy prawne do panowania w Wielkopolsce. Dokonał reorganizacji polskiej administracji, wprowadzając urząd starosty, sprzyjał miastom i dążył do utworzenia własnego stronnictwa wśród duchowieństwa polskiego na czele z Janem Muskatą poprzez obsadę stanowisk kościelnych. Zmarł nagle 21 VI 1305 r., pozostawiając tron jedynemu synowi Wacławowi III, który jednak zginął w niewyjaśnionych okolicznościach, szykując się do wyprawy przeciw Władysławowi Łokietkowi. Pochowany w Pradze.
|