Władysław IV Waza
(1595 - 1648)

WIERSZYK

Urodził się 9 VI 1595 r., zmarł 20 V 1648 r. Młodość Władysława upłynęła na nauce zarówno w Polsce, jak i podczas zagranicznych wojaży (odwiedził Wiedeń, Monachium, Antwerpię i Brukselę). Brał udział w wojnie moskiewskiej 1610 r. i w kolejnych wyprawach na wschód. Odwaga oraz "rycerska postawa" zyskały mu dużą popularność wśród szlachty. Elekcja po śmierci Zygmunta III (8 XI 1632 r.) była najspokojniejszą w dziejach Rzeczypospolitej. Władysław był jedynym kandydatem, do tego uzyskał poparcie cesarskie i papieskie. Wybór stał się więc praktycznie jedynie formalnością. Zawarty przez Władysława rozejm w Sztumskiej Wsi ze Szwecją (1635 r.) dał Rzeczypospolitej dwa dziesięciolecia pokoju na północnej granicy. Na wschodzie Rzeczypospolitej trwały ciągłe walki z Moskwą. W 1637 r. wraz ze śmiercią Bogusława XIV wygasła dynastia książąt zachodniopomorskich. Ze spuścizny po nim Rzeczypospolitej udało się jedynie zająć okręg lęborski i bytowski. Władysław kontynuował zapoczątkowaną przez ojca politykę utrzymywania dobrych kontaktów z Habsburgami. Król też liczył na wydatną pomoc cesarza w odzyskaniu tronu szwedzkiego. Wyrazem tych związków był ślub Władysława z arcyksiężniczką Cecylią Renatą (1637 r.). Po jej śmierci król poślubił Ludwikę Marię Gonzagę de Nevers (1645 r.). Również przyszłej wojnie o tron szwedzki służyły plany sformowania polskiej floty wojennej. W 1635 r. Władysław doprowadził do zrównania w prawach unitów i dysunitów, którzy nie przystąpili do unii brzeskiej. Pod koniec panowania króla zaczął ze zdwojoną siłą narastać problem kozacki. Tuż przed śmiercią króla wybuchło powstanie Chmielnickiego. Władysław IV pochowany został w katedrze na Wawelu.

Ladislaus IV (1596-1648), the son of Sigismund III Vasa and Anne of Habsburg, ascended the Polish throne following the election of 1632. He was in favour of armed moves, unlike the majority of the gentry. He continued to make unsuccessful armed attempts to claim the Swedish crown as well as the crown of Muscovy which he had been offered in 1610. In order to strengthen his position on the Baltic, he built a large fleet. He also planned a war against Turkey, but his plans were defeated by the gentry. His wife, Marie Louise Gonzague, took an active part in political life, and acted for an alliance with France and the introduction of vivente rege election (that is, election during the lifetime of the ruling king). During Ladislaus' reign the Cossacks in the Ukraine started an open rebellion against Poland. Their army under the command of Bohdan Khmelnitski defeated the Polish knights more than once.

Symbolika obrazu:
-tęgi (ale w formie) cudzoziemski oficer,
-lewą rękę wspiera się dumnie o gardę rapiera,
-na szyi ma zawieszony Order Złotego Runa,
-w prawej ręce trzyma tzw. "perspektywę", czyli polową lunetę (to nawiązanie do planów zbudowania floty nad Bałtykiem).